دانه هاى من که به پنبه دانه معروف شده اند، داراى بیست تا سى درصد روغن قابل استخراج مى باشند. من زرد رنگ بوده ، و در زمستان در حرارت دو تا چهار درجه بالاى صفر منجمد مى شود، و داراى ویتامین ((اى )) مى باشد. روغن من خوراکى است ، مشروط بر اینکه کاملا تصفیه شده و بوى آن گرفته شده باشد. در غده هاى ترشحى واقع در ضخامت لپه دانه من ، دو ماده رنگى و سمى وجود دارد و دانه هاى من موقعى به مصرف خوراکى و دارویى مى رسند بایستى عارى از این غده هاى ترشح کننده باشند. مغز دانه هاى من مصارف متعدد و فواید بسیار دارد، ولى بزرگترین این خواص زیاد کردن نطفه است و کسانى که به علت کمى نطفه بچه دار نمى شوند، بایستى سه ماه مرتبا روزى پنج مثقال مغز دانه هاى مرا میل نمایند.
خوردن مغز مقشر دانه هاى من سینه و شکم را نرم مى کند، و درمان سرفه است . با دارچین و شکر براى سرد مزاجان و با سکنجبین براى آنهایى که مزاجى گرم دارند براى تقویت غرایز جنسى به کار مى رود. مغز دانه هاى من براى زنان بچه شیرده نیز نافع است ، چون شیر را زیاد مى کند و مقدار چربى و مواد سفیده آن را بالا مى برد. شکوفه گیاه من نشاط آور است ، و شربتى که با آن بسازند براى رفع خفقان و اختناق سود فراوان دارد و براى درمان وسواس و ابتداى جنون مفید است و داروسازان سنتى ایران را عقیده بر آن بود که عقل و هوش را زیاد مى کند. ضماد شکوفه و برگ من همراه با پنبه سوخته ورمها را فرو مى برد و خارش بدن را برطرف مى کند، و از تاول زدن پس از سوختن جلوگیرى مى نماید، آب برگ من اسهال را بند مى آورد مشروط بر اینکه با آب سیب مخلوط شده و خورده شود. پوست ریشه گیاه گیاه من قاعده آور است ، و خون رحم را بند مى آورد، پنبه مخصوصا وقتى چربى آن گرفته شده و هیدروفیل ، یعنى جاذب آب شود، داراى مصارف و فواید پزشکى زیاد است ، و بسیارى از بانوان هنگام عادت ماهانه از آن و فراورده هاى آن استفاده مى نمایند.
در صنعت از پنبه و روغن من زیاد استفاده مى شود و پزشکان سنتى ایران ، پوشیدن لباس پنبه اى را مفید مى دانستند. من داراى انواعى به صورت درختچه نیز مى باشم که در مشرق بنگال ، نواحى مصر علیا، ایران ، چین ، و ژاپن مى روید و انواع وحشى آن نیز به طور خودرو در ایران دیده شده است .
چنانچه زخمهاى گود شده را از پنبه سوخته پر کنید، چرک آنها را کشیده و آنها را خشک مى کند. اگر مرا گرم کرده و بر روى ورمهاى دردناک ببندید، درد آنها را تسکین خواهم داد، و براى اینکه نتیجه بهتر بدهد بهتر آن است که قبلا روى آن زنجبیل و زرنباد نرم کرده بمالید، و بعد روى آن پنبه گرم کرده گذاشته و ببندید و همینکه پنبه سرد شد، دوباره آن را گرم کنند و مدتى بگذارند. براى فروکش ورم بیضه و تسکین درد آن دستور داده اند که دانه پنبه را از غوزه جدا کرده ، و بکوبند و پس از گرم کردن برروى برگ بیدانجیر پهن کنند و بر روى ورم بیضه بگذارند و همچنین دستور داده اند که اگر تخم پنبه را کوبیده ، با کمى زنجبیل مخلوط کرده و پنبه را با آن آغشته کرده ، فتیله سازند و بعد یک سر آن را برزگیل میخى بسته و سر دیگر آن را آتش بزنند به طورى که گرمى و حرارتش به زگیل برسد، ولى نسوزاند، و این عمل را سه روز متوالى روزى یک بار تکرار کنند، زگیل افتاده و از بین مى رود.
کنف که در گیلان و مازندران مى روید و با آن گونه مى بافند، از خانواده پیبه بوده و گیاه آن خواصى نظیر پنبه دارد، و همچنین نوع دیگر از آن در بلوچستان مى روید که تاکنون در اطراف آن مطالعه و تحقیق نشده است . ممکن است این گیاه سینبل باشد که داروسازان سنتى به آن اشاره کرده و آن را چنین تعریف کرده اند: درختى است هندى بسیار بزرگ ، چوب آن شبیه انجیر سفید و سبک برگ آن شبیه برگ گردو و از آن درازتر و گل آن سرخ تیره و بزرگ شبیه لاله و ریشه درخت کوچک و آن شبیه کوکب و شقاقل و مغز آن سفید و پوست آن نباتى رنگ و میوه آن شبیه غوزه پنبه و در چوب آن پنبه بسیار نرمى وجود دارد و درخت آن دو نوع است . خاردار و بى خار، و خاردار آن بهتر از بى خار است ، و قسمت مورد استفاده این گیاه بیخ آن است که قبل از آنکه گیاه گل کند، باید آن را در آورده و با کارد چوبى ورق ورق کرده ، و در سایه خشک نمایند و بعد کوبیده با هم وزن آن نبات سفید دوباره کوبیده و به صورت قاووت در آورند. خوردن آن قاووت روزى یک تا سه گرم به مدت چهل روز براى تقویت جسمانى و غریزى نتیجه بسیار عالى دارد، و همچنین اسهال خونى و بلغمى را بند مى آورد و براى معالجه دمل و زخمهاى جلدى ، جذام ، فساد خون و صفرا سودمند است ، و همچنین شهرت دارد که اگر پنبه این گیاه را در گوش نمایند آن را کر مى کند.
زبان خوراکیها جلد سوم
سایت غدیر
خوب و عالی بود و مناسب بود و اگه میشه بیشتر در این مورد توضیح بدهید
در مورد الیاف پشم ، ابریشم ، کتان ، کنف و چتایی توضیح بدهید.
ممنوم میشوم.
عالی بود