برگهاى من داروى کمکى خوبى براى مداواى تب و لرز و جلوگیرى از زیادى خون قاعدگى مى باشد. غرغره جوشانده برگ من براى معالجه آنژین ، ورم لوزه تجویز مى شود و همچنین تنقیه با جوشانده آن جهت معالجه اسهال خونى و اولسرهاى روده به کار مى رود. هنگامى که شیر در پستان جمع مى شود و همچنین براى پانسمان زخم و اولسر پستان مى توان از جوشانده پنجاه در هزار برگ من به کار مى رود و چکاندن چند قطره از آن در گوش براى از بین بردن چرک آن کافى است . نمک مستخرجه از خاکستر گیاه من به جاى زاج در رنگرزى از طرف داروسازان سنتى ایران توصیه شده است ، از پروانش و گل تلفونى نیز جهت مصارف فوق مى توان استفاده کرد. یک نوع من در شهسوار مى روید و به زبان محلى به آن خاک تره گویند، جوشانده خاک تره اسهال خونى را بند مى آورد و پادزهر سموم مى باشد. ضماد برگ آن جهت از بین بردن جراحات تازه باد سرخ و آبله و همچنین زخمهاى آبدار و چرکین و رفع التهابات نافع مى باشد. ضماد گرم برگ آن جهت سر باز کردن دمل سودمند مى باشد.
زبان خوراکیها جلد سوم
سایت غدیر
عده اى براى این کار دستور داده اند که پنجاه گرم برگ غافت و پنجاه گرم زیرفون به کار برند. ضماد گیاه من با پیه خوک کهنه و یا پیه حیوانات دیگر جهت باز شدن دملهاى سخت نافع است . عصاره جهت معالجه جرب و خارش مفید است . عصاره من با عصاره افسنتین جهت معالجه داءالثعلب و داءالحیه به کار مى رود. براى گرفتن عصاره من کافى است که آب گیاه تازه را گرفته با حرارت ملایم یا حرارت آفتاب خشک نمایند.
زبان خوراکیها جلد سوم
سایت غدیر
زبان خوراکیها جلد سوم
سایت غدیر
زبان خوراکیها جلد سوم
سایت غدیر
فارسى من عروسک پشت پرده است ، به من آلبالوى زمستانى ، عروسک پس پرده ، عروس در پرده ، کچومن ، جوز المرج ، صب اللهو، کریس الیمود، حب التوم و اسفوند و لیون گویند. در کتب داروسازى سنتى مرا کاکنج خوانده اند، در زبان فرانسوى به من الکنج مى گویند. داروسازان سنتى ایران مرا نوع نر تاجریزى دانسته ، بستانى و کوهى مرا کاکنج منوم مى دانستند. من در اطراف تهران ، قصر قجر، تجریش ، در نواحى مرکزى ایران مخصوصا اطراف اصفهان در شمال ایران آذربایجان ، رودبار، کوشک ، جنگلهاى حسن بگلو مى رویم . چند نوع از گیاه من در آمریکاى به عمل مى آید که اهالى محل آنها را خام خورده ، و با آنها سس تهیه مى نمایند.
ساقه گیاه من راست و زاویه دار مایل به رنگ قرمز با رنگهاى بیضى شکل نوک تیز به رنگ سبز مى باشد. گلهاى من فاصله مرداد تا شهریور ظاهر مى شود و غالبا بطور منفرد در روى ساقه قرار دارند. میوه من آبدار به رنگ قرمز و به بزرگى یک گیلاس بوده و پوشیده از پرده است که از به هم پیوست کاسبرگها حاصل شده است ، و به همین جهت به مانند عروسى است که در پس پرده قرار گرفته ، و به آن عروسک پشت پرده هم مى گویند .
در داخل میوه من دانه هاى کوچک مسطح به رنگ سفید دیده مى شود، داراى نوش فراوان بوده و زنبور عسل به نوش و دانه هاى من علاقه و توجه فراوان دارد. قسمت مورد استفاده من میوه من است ، ولى از برگها و دانه هاى من هم استفاده مى شود،. میوه من سرشار از ویتامین ((ث )) مى باشد و تقریبا دو برابر لیموترش ویتامین ((ث )) دارد، و علاوه بر ویتامین داراى جوهر لیمو و قندهاى گوناگون است . در برگهاى من ماده تلخى وجود دارد و از میوه و کاسبرگهاى من ماده رنگین استخراج مى نماید. میوه من ملین ، برگ و ساقه و کاسبرگهاى گل من مقوى و تصفیه کننده خون ، و بهترین دارو براى دفع خیز حاصله از پیدایش آلبومین در ادرار است . امراض سخت کلیه و مثانه ، استسقا، نقرس و یرقان را معالجه مى نماید.
ضماد برگ من پوست را نرم مى کند، و ناراحتیهاى جلدى را برطرف مى سازد، چکاندن عصاره من درمان خوبى براى زخم گوش مى باشد، دود و بخور دانه هاى من نیز براى گوش درد مفید بوده و چرک آن را خشک مى کند، و نیز براى تنگ نفس مفیده بوده ، کرم معده ، مخصوصا کرم کدو را ساقط مى نماید. مالیدن عصاره من بواسیر را برطرف مى کند، و زخمهاى مزمن را درمان کرده ، و از فساد و چرک کردن آنها جلوگیرى مى نماید.
نوعى کوهى من پیشاب آور بوده ، و یک مثقال آن خواب آور مى باشد. ولى زیاده روى در خوردن آن باعث جنون مى شود، مقدار خوراک میوه رسیده من ده تا بیست عدد میوه در روز است . با میوه من شربت مربا و ترشى درست مى کنند، و براى این کار لازم است میوه را از پرده بیرون آورند تا تلخ نشود، از میوه من بطور دمکرده و جوشانده به عنوان پیشاب آور مى توان استفاده نمود.
زبان خوراکیها جلد سوم
سایت غدیر