آرتیشو

اسم من در زبان فرنگى ((آرتیشو)) مى باشد و در کتب قدیم گیاه شناسى بمن انگنار - انگیناز - و قناریه مى گفتند. بعضى ها هم بمن کنگر فرنگى و کنگر بستانى مى گویند. میوه ى من صنوبرى و شبیه میوه ى درخت کاج است . با این فرق که رنگ من سبز بوده ، و تک برگ هایى که روى آن است تیغى شبیه سوزن قرار دارد.
براى پختن من میوه ى مرا در دیگ طورى قرار دهید که ساقه آن بطرف پایین و برگهاى آن به سمت بالا باشد بعد کمى آب ریخته و روى آتش ملایم بگذارید تا پخته شود، بعد به آن کمى نمک زده ، میل نمایید. مقدار زیادى از املاح و مواد مؤ ثر و مفید من در آن آب حل مى شود. باین جهت بهتر است آب مرا هم میل فرمایید.
پخته من به آسانى هضم مى شود، و بهر معده اى حتى اگر ضعیف باشد سازگار است ، ولى من براى کلیه و مثانه خوب نیستم ، و آنها را تحریک مى کنم اگر کلیه ى شما خوب کار نمى کند، و یا مبتلا به سنگ کلیه و مثانه هستید باید از خوردن من پرهیز نمایید.
زادگاه اولیه من نواحى بحرالروم است ، ولى امروزه در اکثر کشورها بمنظور استفاده ى غذایى و دارویى کاشته مى شوم . در ایران نیز چند سالى است مرا کاشته اند، و گاهگاهى در سبزى فروشیهاى لوکس پیدا مى شوم . قسمت مورد استفاده غذایى من انتهاى برگ هاى روى میوه و طبق آن است ، در زبان فارسى به این نوع طبق نهنج گویند - این نهنج گوشتدار بوده ، و قسمتى از گوشت آن در برگها پیش رفته است . براى خوردن آن باید ابتدا برگها را تک تک کنده ، و با کمک دندان گوشت آنها را به دندان بکشید، و بعد گوشت نهنج را میل نمایید. اگر میوه من تازه باشد، تمام نهنج گوشتدار و قابل خوردن است .
میوه من سرشار از ویتامین هاى ((آ)) و ((ب (( مى باشد و املاح معدنى مثل گوگرد و منگنز و فسفر زیاد دارد. من اشتها را باز مى کنم ، خون را پاک مى نمایم ، و چربى و اوره ى خون را پایین مى آورم ، و براى مبتلایان به مرض ‍ قند مفید مى باشم .
براى معالجه اسهال ، معمولا مرا خام مى خورند و براى این کار معمولا از میوه هاى تازه و جوان باید استفاده نمود. اگر به خوردن خام من راغب نیستید، مى توانید آب مرا گرفته و نوش نمایید. به مادران بچه شیرده توصیه کنید که از خوردن من صرفنظر نمایند. زیرا من شیر را در پستان خشک مى کنم .
براى مبتلایان به رماتیسم و نقرس و یرقان و سنگ کلیه و مثانه مفید مى باشم جوشانده ى ریشه من ، به تنهایى یا همراه با پوست بید تب بر بوده ، تب و لرز را معالجه مى کند.
جوشاندن برگ من ، یعنى همان برگهایى که روى نهنج صنوبرى قرار گرفته و سر آن سوزن دارد، یکى از دوستان کبد است .
میوه ى پخته ى مرا بلافاصله پس از پختن میل نمایید، و آنها را براى روزها بعد نگاهدارى نکنید. زیرا میکروبهایى در روى آن رشد مى نمایند که باعث دل درد و مسمومیت مى شوند.